21 sản phẩm STEM lớp 5 dễ làm, giúp trẻ rèn tư duy sáng tạo

Ở lứa tuổi lớp 5, trẻ không chỉ cần học kiến thức mà còn cần được khám phá, sáng tạo và trải nghiệm thực tế. Đây chính là thời điểm lý tưởng để học sinh làm quen với sản phẩm STEM lớp 5 - nơi các em vừa học khoa học, vừa rèn tư duy, kỹ năng và niềm yêu thích với công nghệ. Bài viết này sẽ giới thiệu hơn 20 ý tưởng sản phẩm STEM đơn giản, dễ làm, phù hợp với mọi lớp học hoặc tại nhà, để giáo viên và phụ huynh có thể áp dụng ngay cùng học sinh.

I) 21 ý tưởng sản phẩm STEM lớp 5 thông dụng hữu ích nhất

Sản phẩm STEM lớp 5 là các mô hình, công cụ, thiết bị được thiết kế để hỗ trợ cho học sinh lớp 5 học tập thông qua việc thực hành các dự ảnh thực tế. Qua đó, học sinh tiếp cận sớm với các nguyên lý khoa học, kỹ thuật và công nghệ. Đồng thời khuyến khích sự khám phá và sáng tạo của trẻ. Đặc trưng của sản phẩm STEM lớp 5:

• Đơn giản, dễ tiếp cận nhưng có yếu tố sáng tạo - vận dụng thực tế
• Có thể gắn với kiến thức môn Khoa học lớp 5, hoặc chủ đề như: Bảo vệ môi trường, Năng lượng, Giao thông, Sức khỏe…
• Có khả năng mở rộng thành dự án: thi, trưng bày, báo cáo nhóm…

Dưới đây là 20+ ý tưởng sản phẩm STEM lớp 5 được chuyên gia giáo dục đánh giá cao để phụ huynh và học sinh tham khảo:

1. Bộ lọc nước đơn giản từ than hoạt tính

Bộ lọc nước đơn giản từ than hoạt tính là một trong những sản phẩm STEM lớp 5 phổ biến và dễ thực hiện nhất trong lớp học hoặc tại nhà. Qua hoạt động này, các em không chỉ học được cách lọc nước thô thành nước trong mà còn phát triển tư duy khoa học - đặt vấn đề, quan sát - thử nghiệm - kết luận. Đây cũng là hoạt động tích hợp hiệu quả giữa môn Khoa học lớp 5 và kỹ năng sống. Giúp học sinh rèn khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tế.

Nguyên vật liệu:

• 1 chai nhựa 1.5L cắt bỏ phần đáy
• Than hoạt tính (có thể mua ở tiệm cá cảnh hoặc hiệu thuốc)
• Cát sạch
• Sỏi nhỏ
• Vải lọc (hoặc bông gòn)
• Dây thun, dao cắt, kéo

Cách thực hiện:

• Rửa sạch tất cả nguyên vật liệu trước khi dùng.
• Cắt đáy chai nhựa, lộn ngược phần miệng chai xuống dưới như một cái phễu.
• Dùng vải hoặc bông gòn bịt lỗ miệng chai để giữ vật liệu lọc không rơi ra.
• Lần lượt cho vào chai theo thứ tự: sỏi → cát → than hoạt tính (mỗi lớp dày khoảng 3-4 cm).
• Đặt chai lên miệng ly hoặc lọ thủy tinh, đổ nước bẩn từ phía trên để quan sát quá trình lọc.

Thầy cô có thể cho học sinh thử lọc các loại nước khác nhau. Từ nước sông, nước vẩn đất, nước có lá mục… để so sánh hiệu quả. Có thể biến tấu làm mô hình “hệ thống lọc nước mini” với 2-3 tầng lọc nối tiếp. Lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường, sử dụng nước tiết kiệm.

2. Máy tưới cây tự động bằng chai nhựa

Đây là sản phẩm STEM giúp học sinh áp dụng công nghệ đơn giản trong cuộc sống hằng ngày. Máy tưới cây tự động bằng chai nhựa vừa thân thiện môi trường, vừa dễ làm. Hoạt động này giúp các em quan sát được nguyên lý thẩm thấu, áp suất và sự tiết kiệm nước thông qua thiết kế nhỏ gọn nhưng thông minh. Phụ huynh có thể cùng con thực hiện tại nhà hoặc giáo viên triển khai trong tiết học chủ đề môi trường, trồng cây xanh.

Nguyên vật liệu:

• 1 chai nhựa 500ml hoặc 1L (có nắp)
• Que xiên hoặc kim khâu
• Đinh nhỏ / vít (dùng để khoan lỗ)
• Kéo / dao nhọn
• Đất và chậu cây (để thử nghiệm)

Cách thực hiện:

• Dùng kim hoặc đinh chọc 3-4 lỗ nhỏ quanh phần nắp chai (khoan nhẹ để nước nhỏ giọt, không rò quá mạnh).
• Đổ đầy nước vào chai, vặn chặt nắp lại.
• Cắm ngược chai xuống đất quanh gốc cây, phần nắp cắm xuống dưới, chai hơi nghiêng.
• Quan sát quá trình nước thẩm thấu dần qua các lỗ, giúp tưới cây đều và tiết kiệm.
• Ngoài ra, giáo viên có thể cho học sinh thiết kế mô hình “vườn cây mini tưới tự động”, kết hợp nhiều chai ở các góc khác nhau. Có thể kết hợp với cảm biến đơn giản (cho học sinh nâng cao) để tạo máy tưới “thông minh” khi đất khô. Lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường bằng tái chế chai nhựa và bảo vệ cây xanh trong lớp học.

3. Mô hình nhà chống bão

Với sản phẩm này, học sinh không chỉ học kiến thức vật lý (sức gió, lực tác động) mà còn phát triển tư duy thiết kế, thử sai và cải tiến mô hình. Đây là sản phẩm STEM lớp 5 thường xuất hiện trong các hội thi sáng tạo khoa học dành cho tiểu học.

Nguyên vật liệu:

• Giấy bìa cứng, que gỗ, ống hút
• Kéo, keo nến hoặc hồ dán
• Băng dính, kẹp ghim
• Quạt điện để tạo gió mô phỏng

Cách thực hiện:

• Thiết kế khung nhà hình tam giác hoặc mái vòm (các cấu trúc vững hơn mái bằng).
• Dán chắc các cạnh, gia cố trụ nhà bằng ống hút hoặc que gỗ.
• Làm phần móng nhà bằng bìa gắn thêm viên sỏi bên dưới để tăng trọng lượng.
• Dùng quạt điện thử mô phỏng sức gió mạnh và quan sát độ ổn định của mô hình.
• Sau khi hoàn thành, giáo viên cho học sinh làm bài thuyết trình so sánh giữa mô hình nhà mái bằng và mái tam giác khi gặp gió mạnh. Kết hợp vẽ sơ đồ nguyên lý chống bão và lên ý tưởng “ngôi nhà tương lai” chống thiên tai. Có thể biến mô hình thành dự án nhóm với nhiệm vụ thiết kế - thuyết trình - cải tiến sau thử nghiệm.

4. Hệ thống thu gom rác bằng năng lượng mặt trời (giả lập)

Dự án giáo dục học sinh về vai trò của năng lượng tái tạo và ý thức bảo vệ môi trường có thể bắt đầu từ những hoạt động rất thực tiễn. Học sinh lớp 5 được học về cơ chế hoạt động cơ bản của năng lượng mặt trời. Đồng thời hiểu được cách áp dụng chúng vào đời sống một cách thân thiện với môi trường.

Nguyên vật liệu:

• Mô hình xe đồ chơi hoặc hộp giấy nhỏ (làm thân xe)
• Tấm pin năng lượng mặt trời mini (hoặc giả lập bằng pin + công tắc)
• Motor DC nhỏ
• Bánh xe nhựa
• Cánh tay gắp hoặc que nhựa gắn phía trước
• Keo nến, kéo, dây điện

Cách thực hiện:

• Gắn motor và bánh xe vào mô hình thân xe.
• Gắn tấm pin năng lượng mặt trời mini lên phần mui xe (nếu không có, thay bằng pin để mô phỏng hoạt động).
• Gắn que hoặc cánh tay gắp rác phía trước.
• Khi pin hoạt động, xe có thể di chuyển và “thu gom” các vật nhỏ như giấy vụn hoặc nắp chai.
• Giáo viên có thể gợi ý cải tiến thành robot nhặt rác điều khiển từ xa; thêm cảm biến tránh vật cản hoặc tích hợp thùng chứa rác phía sau xe.

5. Nhiệt kế tự chế

Dự án nhiệt kế tự chế giúp học sinh hiểu về sự giãn nở của chất lỏng dưới tác động nhiệt. Các em có thể tự chế tạo một chiếc nhiệt kế đơn giản, vừa quan sát được hiện tượng vật lý, vừa hiểu về cách nhiệt kế hoạt động trong thực tế.

Nguyên vật liệu:

• 1 chai nhựa nhỏ (hoặc lọ thủy tinh)
• Ống hút nhựa
• Nước, màu thực phẩm
• Đất sét (hoặc nến mềm)
• Cồn y tế

Cách thực hiện:

• Pha hỗn hợp nước + cồn + màu thực phẩm và đổ vào 2/3 chai.
• Cắm ống hút vào miệng chai, sao cho không chạm đáy, phần đầu lòi ra ngoài khoảng 4-5cm.
• Dùng đất sét bịt kín miệng chai quanh ống hút.
• Quan sát mực nước trong ống khi để nơi nắng, lạnh…
• Đặt nhiệt kế vào tủ lạnh hoặc trước quạt nóng để học sinh so sánh mức độ thay đổi mực nước. Có thể vẽ thêm thang đo để làm mô hình chuyên sâu hơn.

6. Kem đánh răng voi (thí nghiệm phản ứng hóa học)

Kem đánh răng voi là một trong những thí nghiệm STEM hấp dẫn nhất với học sinh tiểu học vì sự kỳ ảo mà phản ứng tạo ra. Bọt trào mạnh như vòi voi phun khiến học sinh thích thú. Đồng thời giúp các em hiểu về phản ứng phân hủy của oxy già và vai trò của xúc tác.

Nguyên vật liệu:

• Chai nhựa cao cổ
• Nước rửa chén
• Màu thực phẩm
• Nước ấm
• Hydrogen peroxide (oxy già 6-9%)
• Men nở (yeast)

Cách thực hiện:

• Cho oxy già + màu thực phẩm + nước rửa chén vào chai nhựa.
• Hòa tan men nở với nước ấm, đổ nhanh vào chai.
• Quan sát phản ứng tạo bọt trào ra khỏi chai.
• Học sinh có thể thử thay đổi tỷ lệ nguyên liệu để xem phản ứng mạnh hay yếu hơn. Có thể biến thành cuộc thi “vòi voi cao nhất” trong lớp học.

7. Đồng hồ mặt trời

Đồng hồ mặt trời không chỉ giúp học sinh hiểu về chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời mà còn là một cách tuyệt vời để kết nối kiến thức thiên văn với thực tế đời sống. Đây là sản phẩm STEM lớp 5 đơn giản, dễ làm và mang tính giáo dục cao.

Nguyên vật liệu:

• Bìa cứng hoặc giấy foam
• Thước, bút, compa
• Que xiên (hoặc bút chì)
• Keo dán, kéo

Cách thực hiện:

• Vẽ hình tròn trên bìa, chia đều 12-24 cung như mặt đồng hồ.
• Dùng que xiên cắm vuông góc ở giữa làm kim đồng hồ.
• Đặt đồng hồ ngoài nắng, quan sát bóng của que chỉ vào mốc giờ nào.
• Có thể tạo đồng hồ đứng, đồng hồ nghiêng theo vĩ độ địa phương để tăng độ chính xác. So sánh giờ mặt trời với giờ đồng hồ điện tử.

8. Đèn năng lượng mặt trời mini

Đèn năng lượng mặt trời mini giúp các em hình thành nhận thức về năng lượng tái tạo, tiết kiệm điện và ứng dụng thực tiễn.

Nguyên vật liệu:

• Tấm pin năng lượng mặt trời mini
• LED nhỏ (màu trắng hoặc vàng)
• Công tắc mini
• Pin sạc (loại nhỏ)
• Vỏ hộp nhỏ (để làm thân đèn)
• Dây đồng, keo nến

Cách thực hiện:

• Gắn pin năng lượng lên nắp hộp, nối dây từ pin đến công tắc và bóng đèn LED.
• Nối pin sạc để tích điện khi không có ánh nắng.
• Khi có nắng, đèn sạc pin. Khi tối, bật công tắc để đèn sáng bằng nguồn pin đã nạp.
• Học sinh có thể làm thành đèn ngủ mini để sử dụng tại nhà. Có thể tích hợp thêm cảm biến bật/tắt ánh sáng.

9. Máy đo mực nước cảnh báo lũ lụt

Với sản phẩm này, học sinh tiếp xúc với kiến thức vật lý (mực nước, dòng điện), hiểu được vai trò của khoa học trong việc phòng chống thiên tai. Đây là sản phẩm STEM lớp 5 mang tính nhân văn cao, gắn với thực tế Việt Nam.

Nguyên vật liệu:

• Cốc hoặc chai nhựa cao
• Dây đồng, đèn LED hoặc còi báo
• Pin, công tắc
• Que nhựa hoặc ống hút

Cách thực hiện:

• Dán các đoạn dây đồng ở các mức khác nhau trong cốc (mực nước tăng sẽ chạm vào các dây này).
• Nối dây đồng với mạch đèn LED hoặc còi báo.
• Khi nước chạm vào dây đồng, dòng điện đóng mạch - đèn/còi sẽ hoạt động như cảnh báo.
• Có thể thử nghiệm với nhiều mức nước và tạo tín hiệu khác nhau. Học sinh có thể mô phỏng hệ thống cảnh báo sớm tại các vùng trũng, ven sông.

10. Cáp treo vận chuyển vật

Với học sinh lớp 5, việc mô phỏng một “cáp treo vận chuyển vật” là cơ hội để các em hiểu nguyên lý lực căng dây, ròng rọc, chuyển động và độ cân bằng trong hệ cơ học đơn giản. Đây là một sản phẩm STEM lớp 5 vừa dễ thực hiện, vừa giúp phát triển tư duy thiết kế - thử nghiệm - cải tiến.

Nguyên vật liệu:

• Hộp giấy nhỏ (làm cabin)
• Dây dù hoặc chỉ dày
• 2 ống giấy vệ sinh hoặc 2 ly nhựa (làm trụ cáp)
• 2 que gỗ / đũa thẳng (làm thanh nối)
• Kéo, băng dính, keo nến

Cách thực hiện:

• Dựng hai trụ đứng cách nhau khoảng 60-100cm, gắn que gỗ ngang lên mỗi trụ làm trục.
• Căng sợi dây dù nối giữa hai trụ, đảm bảo dây căng, không võng.
• Gắn hộp giấy làm cabin vào sợi dây bằng móc treo hoặc ống hút cắt đôi.
• Kéo cabin di chuyển qua lại bằng tay hoặc thêm ròng rọc để nâng cấp.
• Thiết kế hệ cáp treo kéo bằng tay quay, hoặc thêm đối trọng để cabin tự trượt xuống dốc. Có thể thi đua xem nhóm nào vận chuyển được vật nặng nhất an toàn nhất.

11. Xe bong bóng di chuyển bằng áp suất

Ứng dụng nguyên lý phản lực và áp suất khí, sản phẩm này giúp các em tiếp cận khái niệm vật lý một cách trực quan. Đây là một trong những sản phẩm STEM lớp 5 rất dễ làm, có thể tổ chức thi đua trong lớp học, vừa học vừa chơi vô cùng hiệu quả.

Nguyên vật liệu:

• 1 quả bóng bay lớn
• Ống hút
• Xe đồ chơi nhỏ hoặc khung xe làm bằng bìa carton
• Dây chun, băng dính
• Kéo, đinh dù (nếu làm bánh xe thủ công)

Cách thực hiện:

• Dán ống hút lên phần đuôi xe bằng băng dính.
• Cắm đầu bóng bay vào ống hút, dùng dây chun buộc chặt nhưng vẫn để thổi được khí.
• Thổi căng bóng bay, bịt miệng và đặt xe xuống sàn.
• Thả tay ra để xe chuyển động nhờ phản lực từ khí thoát ra.
• Học sinh có thể điều chỉnh thiết kế bánh xe, thay đổi hình dạng thân xe để tăng tốc độ hoặc quãng đường đi được. Có thể tổ chức cuộc thi xe bong bóng đi xa nhất.

12. Cánh tay robot đơn giản

“Cánh tay robot” là một mô hình cơ bản giúp học sinh hiểu về chuyển động khớp, nguyên lý đòn bẩy và ứng dụng trong thực tế như sản xuất, y học, cứu hộ. Sản phẩm này thường gây hứng thú cao, giúp học sinh phát triển kỹ năng lắp ráp, phối hợp nhóm và tư duy kỹ thuật.

Nguyên vật liệu:

• Que đè lưỡi (hoặc que kem)
• Đinh bấm hoặc đinh mũ nhỏ
• Ống hút, dây cotton
• Xi lanh nhựa (tùy chọn nâng cấp)
• Kéo, keo nến, bút đánh dấu

Cách thực hiện:

• Dùng que gỗ làm khung chính, khoan lỗ nhỏ để liên kết các đoạn lại bằng đinh bấm (tạo khớp gập).
• Gắn dây cotton và ống hút để điều khiển tay co duỗi.
• Có thể gắn thêm đầu gắp (bằng bìa hoặc kẹp giấy) để gắp vật nhẹ.
• Nâng cấp bằng xi lanh và nước để làm cánh tay thủy lực. Thiết kế cuộc thi gắp vật trong thời gian ngắn nhất để tăng độ thử thách.

13. Mô hình đèn tín hiệu giao thông thông minh

Học sinh lớp 5 bắt đầu nhận thức rõ hơn về các vấn đề giao thông đô thị. Việc cho các em chế tạo mô hình “đèn tín hiệu giao thông thông minh” giúp hiểu nguyên lý mạch điện đơn giản. Đồng thời nâng cao ý thức tuân thủ luật giao thông. Đây là một sản phẩm STEM lớp 5 tích hợp điện - kỹ thuật - công nghệ đầy sáng tạo.

Nguyên vật liệu:

• Bìa cứng làm mô hình cột đèn
• Đèn LED đỏ, vàng, xanh
• Pin 9V, công tắc, điện trở
• Dây điện, keo nến, băng dính
• Hộp nhỏ làm thân đèn, kéo

Cách thực hiện:

• Tạo thân cột đèn từ hộp bìa, gắn LED ở 3 vị trí khác nhau.
• Nối mạch điện đơn giản: LED - điện trở - công tắc - pin (có thể thay nhau bật từng màu).
• Gắn công tắc chuyển mạch để điều khiển luân phiên 3 đèn.
• Tích hợp mạch hẹn giờ hoặc cảm biến chuyển động (với học sinh nâng cao). Mở rộng mô hình thành ngã tư với nhiều đèn và xe mô hình di chuyển theo tín hiệu.

14. Quạt chạy bằng pin từ đồ tái chế

Quạt chạy bằng pin từ đồ tái chế giúp học sinh vừa hiểu nguyên lý hoạt động của motor điện, vừa học cách tận dụng vật liệu cũ để tạo ra sản phẩm hữu ích. Sản phẩm này không chỉ khơi dậy niềm yêu thích khoa học kỹ thuật. Nó còn giúp học sinh rèn luyện kỹ năng lắp ráp, tư duy kỹ thuật và ý thức tiết kiệm tài nguyên.

Nguyên vật liệu:

• Motor DC mini (thường lấy từ quạt cũ hoặc đồ chơi hỏng)

• Pin tiểu AA và giá đỡ pin
• Công tắc mini (tùy chọn)
• Ống hút, nắp chai, giấy bìa làm cánh quạt
• Vỏ hộp sữa hoặc lon nước làm thân quạt

• Keo nến, băng dính, kéo

Cách thực hiện:

• Cắt giấy bìa hoặc nhựa mềm thành 3-4 cánh quạt, gắn cố định vào trục motor bằng nắp chai nhỏ.
• Gắn motor lên đỉnh hộp sữa/lon để làm thân quạt.
• Nối dây điện từ motor đến pin và công tắc (nếu có).
• Khi bật công tắc, quạt sẽ hoạt động nhờ dòng điện từ pin.
• Học sinh có thể thử thiết kế các loại cánh quạt khác nhau để xem kiểu nào tạo gió mạnh hơn. Có thể trang trí thêm thành quạt mini để bàn hoặc dùng trong dự án bảo vệ môi trường.

15. Túi giữ nhiệt từ giấy bạc

Giữ nhiệt cho thức ăn hoặc đồ uống là một ứng dụng thực tế trong đời sống hằng ngày. Với học sinh lớp 5, việc chế tạo “túi giữ nhiệt từ giấy bạc” giúp các em hiểu rõ về tính chất cách nhiệt và dẫn nhiệt của vật liệu. Sản phẩm này gắn liền với kỹ năng sống và có thể áp dụng ngay trong bữa ăn trưa tại trường.

Nguyên vật liệu:

• Giấy bạc (loại dùng trong nhà bếp)
• Bìa cứng, xốp mỏng hoặc túi nilon
• Băng dính, kéo, keo dán

Cách thực hiện:

• Cắt bìa thành các mảnh bằng kích thước túi đựng mong muốn.
• Dán lớp giấy bạc lên mặt trong các mảnh bìa.
• Dán các mảnh bìa lại thành hình túi chữ nhật, mở nắp phía trên.
• Có thể lót thêm lớp xốp bên trong để tăng khả năng giữ nhiệt.
• Học sinh có thể thử nghiệm giữ ấm nước trong chai, hoặc giữ lạnh kem/đá để kiểm tra hiệu quả. Có thể làm thêm “hộp giữ nhiệt mini” dùng đựng bữa trưa.

16. Thùng rác thông minh phát âm thanh

“Thùng rác thông minh phát âm thanh” mang tính giáo dục cao, giúp học sinh hình thành thói quen vứt rác đúng nơi quy định. Sản phẩm này tích hợp cảm biến chuyển động hoặc công tắc cơ học để phát âm thanh khi có người đến gần hoặc bỏ rác vào. Từ đó tạo hứng thú và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

Nguyên vật liệu:

• Hộp bìa cứng làm thân thùng rác
• Cảm biến hồng ngoại (hoặc công tắc đơn giản)
• Loa mini, mạch âm thanh thu sẵn
• Pin, dây điện, keo nến
• Giấy màu trang trí, kéo, băng dính

Cách thực hiện:

• Gắn cảm biến hoặc công tắc vào phần miệng thùng.
• Kết nối cảm biến với mạch âm thanh và nguồn pin.
• Khi có chuyển động (hoặc ấn công tắc), mạch phát âm thanh kêu “Cảm ơn bạn đã vứt rác đúng chỗ!”
• Trang trí thùng rác bằng hình dán, tranh vẽ ngộ nghĩnh.
• Có thể làm thành các “trạm rác mini” trong lớp để chia loại rác. Cải tiến thêm đèn LED sáng khi bỏ rác hoặc có hệ thống đếm số lượt sử dụng.

17. Thuyền nổi chạy bằng dây thun

Khám phá nguyên lý đàn hồi và chuyển hóa năng lượng là một trong những nội dung lý thú trong dạy học STEM. Với sản phẩm này, học sinh lớp 5 sẽ học cách chuyển đổi năng lượng từ dây thun thành chuyển động. Từ đó hiểu rõ hơn về cơ học trong đời sống. Đây là sản phẩm STEM lớp 5 vừa vui vừa bổ ích, đặc biệt phù hợp để tổ chức các cuộc thi nhỏ trên mặt nước.

Nguyên vật liệu:

• Mút xốp/miếng gỗ nhẹ (làm thân thuyền)
• Dây thun to
• Que gỗ, ống hút, nắp chai
• Keo nến, kéo, bút đánh dấu

Cách thực hiện:

• Cắt thân thuyền từ miếng xốp hình tam giác hoặc chữ nhật.
• Gắn trục quay bằng que gỗ và nắp chai ở phía sau.
• Cố định dây thun giữa thân thuyền và trục quay.
• Vặn dây thun để tạo lực, thả thuyền xuống nước - thuyền sẽ chạy nhờ năng lượng từ dây thun xoắn.
• Học sinh có thể so sánh tốc độ của các thuyền có thiết kế khác nhau. Có thể tổ chức cuộc đua thuyền STEM trong bồn nước hoặc hồ nhỏ tại sân trường.

18. Hộp nhạc mini tự chế

Học sinh không chỉ được trải nghiệm việc tạo ra âm thanh bằng vật liệu thủ công mà còn hiểu về nguyên lý rung động và cộng hưởng âm thanh trong vật lý. Hoạt động này giúp kích thích sự tò mò, khả năng cảm thụ âm nhạc và kỹ năng chế tạo đơn giản trong lứa tuổi tiểu học.

Nguyên vật liệu:

• Hộp bìa nhỏ (hộp sữa, hộp bánh…)
• Dây cao su mảnh
• Que kem hoặc đũa nhỏ
• Keo nến, băng dính, kéo
• Hạt cườm, nút chai (để tạo thêm âm sắc)

Cách thực hiện:

• Cắt nắp hộp tạo khe hở để đặt dây cao su.
• Căng dây cao su ngang thân hộp như dây đàn, có thể chèn thêm que kem để cố định khoảng cách.
• Thêm các vật nhỏ như hạt cườm vào hộp để tạo âm thanh lắc.
• Gõ nhẹ hoặc bật dây để tạo ra các âm thanh vui tai.
• Học sinh có thể sáng tạo thêm bằng việc làm “đàn guitar mini”, “trống tay” hoặc thêm công tắc để bật đèn khi chơi nhạc.

19. Kính tiềm vọng mô hình

Việc giúp học sinh hiểu cách ánh sáng truyền đi, phản xạ qua gương là một phần quan trọng trong nội dung khoa học lớp 5. Mô hình “kính tiềm vọng” sẽ cho các em cơ hội tự tay khám phá nguyên lý này. Đồng thời rèn kỹ năng thiết kế và ứng dụng kiến thức vào sản phẩm có thể quan sát vật ở ngoài tầm nhìn trực tiếp.

Nguyên vật liệu:

• 2 gương phẳng nhỏ (hoặc miếng gương mica)
• 1 ống giấy dài (hoặc 2 lõi cuộn khăn giấy nối nhau)
• Giấy bìa cứng, kéo, keo nến
• Bút, thước, dao rọc giấy

Cách thực hiện:

• Tạo 2 khe nghiêng 45 độ ở hai đầu ống giấy, vừa khít với miếng gương.
• Gắn gương vào khe sao cho hướng phản xạ ánh sáng từ đầu này đến đầu kia.
• Quan sát một vật từ góc khuất và thấy hình ảnh hiện ra rõ nét.
• Có thể lắp kính tiềm vọng vào mô hình xe tăng, tàu ngầm mini. Học sinh có thể thi đua xem ai thiết kế ống nhìn xa nhất.

20. Tàu vũ trụ mô hình từ lõi giấy

Qua sản phẩm này, học sinh được phát triển khả năng tưởng tượng và tư duy không gian. Các em được nâng cao kỹ năng lắp ráp, sáng tạo từ vật liệu tái chế đơn giản, rẻ tiền và thân thiện với môi trường.

Nguyên vật liệu:

• Lõi giấy vệ sinh, giấy màu, giấy bạc
• Nắp chai, que kem, bìa cứng
• Keo nến, băng dính, kéo, bút màu

Cách thực hiện:

• Dùng lõi giấy làm thân chính của tàu vũ trụ.
• Cắt giấy bìa làm chóp nón, gắn lên đầu lõi giấy làm buồng lái.
• Gắn các chân tàu từ que kem hoặc nắp chai xung quanh đáy.
• Trang trí bằng giấy bạc và vẽ họa tiết như lá cờ, số hiệu tàu…
• Có thể làm bộ sưu tập tàu vũ trụ theo tên các sứ mệnh nổi tiếng: Apollo, Falcon, Soyuz… hoặc thiết kế thêm mô hình bệ phóng và mô tả quá trình phóng.

21. Dây chuyền cảm biến ánh sáng (nâng cao)

Đây là sản phẩm STEM lớp 5 giúp học sinh hiểu cách hoạt động của cảm biến ánh sáng. Các em hiểu được nguyên lý bật/tắt thiết bị theo môi trường, ứng dụng rất phổ biến trong cuộc sống như đèn đường tự động, cửa cuốn cảm biến…

Nguyên vật liệu:

• Cảm biến ánh sáng (LDR)
• Mạch LED hoặc đèn mini
• Điện trở, transistor (loại thường)
• Dây đồng, bảng mạch đơn giản hoặc breadboard
• Pin, công tắc, keo nến, đồ trang trí dây chuyền

Cách thực hiện:

• Nối LDR vào mạch điện theo sơ đồ đơn giản để khi ánh sáng giảm (tối), đèn LED tự bật.
• Lắp hệ thống mạch nhỏ vào mặt dây chuyền làm từ bìa cứng, mica hoặc nắp chai.
• Gắn đèn LED, trang trí thêm bằng hạt cườm hoặc dây da.
• Kiểm tra hoạt động của mạch bằng cách chiếu sáng hoặc che cảm biến.
• Học sinh có thể chế tạo thành “vòng cổ phát sáng khi trời tối”, “móc khóa cảnh báo ánh sáng yếu” hoặc tích hợp thêm còi mini để cảnh báo ban đêm.

II) Lưu ý khi thực hiện sản phẩm STEM với học sinh lớp 5

Khi ứng dụng sản phẩm STEM vào chương trình lớp 5, phụ huynh giáo viên cần lưu ý các vấn đề sau:

• Chọn sản phẩm phù hợp thời lượng 1-2 tiết học hoặc tối đa 3 buổi tại nhà.
• Ưu tiên nguyên vật liệu dễ kiếm, tái chế, an toàn cho trẻ.
• Nên có hướng dẫn minh họa (ảnh/video) để học sinh dễ thực hiện độc lập hoặc theo nhóm.
• Khuyến khích trẻ tự thuyết trình sản phẩm sau khi làm xong.
• Giáo viên nên tích hợp đánh giá kỹ năng (giải quyết vấn đề, làm việc nhóm, sáng tạo) bên cạnh sản phẩm hoàn thiện.

III) Tại sao sản phẩm STEM lớp 5 tại SenTia khác biệt và vượt trội?

Khi nói đến sản phẩm STEM lớp 5, phụ huynh thường hình dung đến những mô hình sáng tạo giúp trẻ rèn luyện tư duy logic, kỹ năng giải quyết vấn đề và niềm yêu thích với khoa học - công nghệ. Tại SenTia School, STEM không chỉ là một hoạt động phụ, mà là một phần quan trọng trong chương trình học tích hợp chuẩn Oxford quốc tế. Chương trình được thiết kế xuyên suốt để học sinh vừa học lý thuyết, vừa sáng tạo sản phẩm thực tiễn.

Với các môn học như Science, Maths, Global Skills Projects và Wellbeing, học sinh lớp 5 tại SenTia được tiếp cận kiến thức khoa học hiện đại theo cách trực quan và chủ động. Sau mỗi bài học, các em không chỉ hiểu “cái gì” và “tại sao”. Các em được đặt trong bối cảnh “làm thế nào để áp dụng”. Nhờ đó, các sản phẩm STEM lớp 5 đều được tạo ra từ chính ý tưởng và đôi tay học sinh, có cơ sở khoa học, quy trình rõ ràng và kỹ năng trình bày mạch lạc.

Điểm vượt trội của SenTia là mỗi học sinh đều được thiết kế lộ trình học tập cá nhân hóa. Trong đó các sản phẩm STEM gắn liền với kỹ năng thuyết trình, làm việc nhóm, lãnh đạo bản thân và hội nhập quốc tế. Các em không chỉ làm ra sản phẩm, mà còn biết trình bày ý tưởng, phản biện, đánh giá và cải tiến, đúng với năng lực cần thiết của thế hệ công dân toàn cầu.

Với cam kết đầu ra toàn diện, học sinh SenTia tốt nghiệp tiểu học đạt chuẩn ngôn ngữ quốc tế. Các em có tư duy khoa học vững vàng, khả năng làm việc độc lập và tinh thần hợp tác. Mỗi sản phẩm STEM chính là một minh chứng rõ ràng cho sự trưởng thành từng bước từ nhận thức đến hành động. Chọn môi trường như SenTia, phụ huynh có thể yên tâm rằng con không chỉ học để biết mà đang được trao cơ hội để khám phá, sáng tạo, phát triển đúng nghĩa.

Sản phẩm STEM lớp 5 là cầu nối tuyệt vời giữa kiến thức và thực tiễn, giúp học sinh phát triển tư duy sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề và tinh thần hợp tác. Những mô hình đơn giản hôm nay có thể là khởi đầu cho tư duy khoa học và đam mê công nghệ trong tương lai. Đầu tư cho STEM không cần nhiều chi phí, chỉ cần đúng định hướng. Hãy để mỗi sản phẩm STEM trở thành bước đệm cho hành trình trưởng thành và bứt phá của trẻ ngay từ tiểu học.

XEM THÊM

• Trọn bộ giáo án STEAM 5-6 tuổi chất lượng, cập nhật 2025