Toán lớp 5 trang 148, 149: Ôn tập phân số kèm đáp án

1. Những kiến thức cơ bản về phân số trong Toán lớp 5

1.1. Định nghĩa phân số

Phân số bao gồm tử số và mẫu số, với tử số là số tự nhiên nằm trên dấu gạch ngang, và mẫu số là số tự nhiên khác 0 nằm dưới dấu gạch ngang.

Lưu ý:

1.2. Các đặc điểm cơ bản của phân số

Trước tiên: Nếu nhân cả tử số và mẫu số của phân số với cùng một số tự nhiên khác 0, ta sẽ có một phân số tương đương với phân số ban đầu.

Thứ hai: Nếu chia cả tử số và mẫu số của phân số với cùng một số tự nhiên khác 0, ta cũng sẽ có một phân số tương đương với phân số ban đầu.

1.3. Ứng dụng các tính chất của phân số

Dạng 1: Rút gọn phân số

Bước 1: Xem xét xem cả tử số và mẫu số của phân số có chia hết cho một số tự nhiên nào lớn hơn 1 không.

Bước 2: Chia cả tử số và mẫu số của phân số cho cùng một số.

Bước 3: Tiếp tục thực hiện cho đến khi phân số đạt dạng tối giản.

Chú ý: Phân số tối giản là phân số mà tử số và mẫu số không có số chung lớn hơn 1.

Dạng 2: Quy đồng mẫu số cho các phân số

- Khi mẫu số chung là tích của hai mẫu số của các phân số đã cho

Bước 1: Nhân cả tử số và mẫu số của phân số thứ nhất với mẫu số của phân số thứ hai.

Bước 2: Nhân cả tử số và mẫu số của phân số thứ hai với mẫu số của phân số thứ nhất.

MSC: 12

- Trường hợp mẫu số của một trong các phân số là bội số của mẫu số của các phân số còn lại

Bước 1: Chọn mẫu số chung là mẫu số chia hết cho các mẫu số còn lại.

Bước 2: Xác định thừa số bổ sung cần thiết.

Bước 3: Nhân cả tử số và mẫu số của các phân số còn lại với thừa số bổ sung tương ứng.

Bước 4: Giữ nguyên phân số có mẫu số đã chia hết cho các mẫu số khác.

Ví dụ: Cách quy đồng mẫu số cho hai phân số:

MSC: 16

Chú ý: Chúng ta thường chọn mẫu số chung là số nguyên dương nhỏ nhất, chia hết cho tất cả các mẫu số.

2. Đáp án Toán lớp 5 trang 148, 149: Ôn tập về phân số

Câu 1:

a) Viết phân số thể hiện phần được tô màu trong hình dưới đây

b) Viết hỗn số biểu thị diện tích tô màu trong hình dưới đây

Hướng dẫn giải:

Xem xét hình vẽ để viết phân số hoặc hỗn số phù hợp với mỗi hình.

Đáp án:

a) Hình 1: 3/4

Hình 2: 2/5

Hình 3: 5/8

Hình 4: 3/8

Câu 2: Rút gọn các phân số sau:

Hướng dẫn giải:

Để rút gọn phân số, thực hiện các bước sau:

- Tìm số tự nhiên lớn hơn 1 mà cả tử số và mẫu số đều chia hết cho số đó.

- Chia cả tử số và mẫu số cho số tự nhiên đó.

Tiếp tục quá trình cho đến khi bạn đạt được phân số ở dạng tối giản.

Đáp án:

Câu 3: Quy đồng mẫu số các phân số:

Hướng dẫn giải:

Để quy đồng mẫu số hai phân số, thực hiện các bước sau:

- Nhân tử số và mẫu số của phân số đầu tiên với mẫu số của phân số thứ hai.

- Nhân tử số và mẫu số của phân số thứ hai với mẫu số của phân số đầu tiên.

Giải đáp

Giữ nguyên phân số 11/36

Câu 4: Chọn dấu '>','<' hoặc '='

Hướng dẫn giải:

Áp dụng các quy tắc so sánh phân số:

- Nếu hai phân số có cùng mẫu số, phân số có tử số lớn hơn sẽ lớn hơn và ngược lại.

- Nếu hai phân số có cùng tử số, phân số có mẫu số lớn hơn sẽ nhỏ hơn và ngược lại.

- Nếu hai phân số có mẫu số khác nhau, ta có thể quy đồng mẫu số rồi so sánh hai phân số sau khi quy đồng.

Giải đáp

+) Ta có thể viết:

Câu 5: Chèn phân số phù hợp vào vị trí giữa 1/3 và 2/3 trên tia số:

Hướng dẫn giải:

Quan sát: khoảng từ vạch 0 đến vạch 1 được chia thành 6 phần bằng nhau. Quy đồng hai phân số 1/3 và 2/3 với mẫu số chung là 6 và tìm phân số nằm giữa hai phân số đó.

Giải đáp

Quan sát: khoảng từ vạch 0 đến vạch 1 được chia thành 6 phần bằng nhau. Quy đồng hai phân số 1/3 và 2/3 với mẫu số chung là 6, ta có:

Vạch nằm giữa 1/3 và 2/3 ứng với phân số 3/6 hoặc phân số 1/2 (vì phân số 3/6 rút gọn thành phân số tối giản 1/2).

3. Bí quyết học tốt Toán lớp 5

(1) Lắng nghe bài giảng: Đây là nguyên tắc cơ bản cho tất cả các môn học ở mọi cấp học. Việc chú ý nghe giảng giúp bạn hiểu rõ các dạng toán đang học, các phương pháp tư duy và cách trình bày bài toán một cách chính xác.

(2) Đừng bỏ qua bài tập dễ: Nhiều bạn học giỏi thường không thích làm bài tập dễ trong sách giáo khoa và chỉ tập trung vào những bài khó hoặc có dấu “*”. Tuy nhiên, bài tập dễ giúp rèn luyện tính cẩn thận, đặc biệt là trong việc trình bày và tính toán.

(3) Ghi chép bài học tỉ mỉ: Hãy ghi chép nhanh chóng bất kỳ thông tin quan trọng nào trong bài giảng, có thể là quy tắc, lưu ý hoặc phương pháp giải. Ghi chép giúp bạn nhớ lâu hơn so với chỉ nghe. Khi về nhà, việc xem lại các ghi chép sẽ giúp bạn nhớ hầu hết nội dung bài học. Đôi khi, chỉ cần một vài “từ khóa” quan trọng cũng có thể giúp bạn giải quyết bài toán khó.

(4) Chăm chỉ làm bài tập: Hãy hoàn thành tất cả bài tập mà giáo viên giao về nhà một cách nghiêm túc. Càng tiếp xúc với nhiều dạng bài tập, bạn sẽ càng phát triển tư duy và phản xạ. Bắt đầu từ những bài dễ để nắm vững kiến thức cơ bản, rồi tiếp tục với bài khó hơn để “hiểu” và “vận dụng cao”. Hoàn thành đủ các giai đoạn này sẽ giúp bạn làm chủ bài học.

(5) Áp dụng phương pháp giải phù hợp: Mỗi bài toán trong sách đều có cách giải riêng. Các dạng bài khác nhau có phương pháp giải khác nhau. Khi đã nắm vững cách giải cho từng dạng bài, các bài toán sẽ trở nên dễ hơn. Do đó, hãy phân biệt các dạng bài và học kỹ phương pháp giải cho mỗi dạng.

(6) Làm chủ các công thức: Trong hình học lớp 5, có rất nhiều công thức tính chu vi, diện tích và thể tích của các hình. Cần ghi nhớ và không nhầm lẫn giữa chúng. Viết ra để học hoặc luyện tập nhiều bài tập với từng công thức sẽ giúp nhớ lâu hơn.

(7) Tránh phụ thuộc vào sách giải: Khi gặp những bài toán khó và lạ, không nên vội mở sách giải hoặc phần “hướng dẫn giải và đáp án”. Điều này sẽ cản trở khả năng phát triển tư duy logic của các em. Hãy kiên nhẫn và cố gắng giải quyết bài toán bằng cách tư duy độc lập.

(8) Học hỏi từ bạn bè: Nếu thấy ai trong lớp giỏi hơn mình, đừng ngần ngại hỏi những bài toán khó mà bạn đang gặp phải. Khi hỏi bài, hãy chú ý không chỉ vào lời giải và đáp án mà còn tìm hiểu cách bạn đó nhận diện và giải quyết bài toán, có thể có những câu từ hay cách tiếp cận đặc biệt giúp bạn hiểu bài toán hơn.