Vôi tôi xút là một hợp chất hoá học được sử dụng nhiều trong cuộc sống. Trong bài viết này, hãy cùng Vietchem tìm hiểu về khái niệm, đặc điểm cũng như ứng dụng vôi tôi xút là gì nhé.
1. Vôi tôi xút là gì?
Ảnh 1: Vôi tôi xút là một chất hoá học có tính ứng dụng cao
Canxi hydroxit - vôi tôi xút là hợp chất hoá học có công thức hoá học Ca(OH)2. Khi vôi tôi được hòa tan trong nước sẽ tạo thành dung dịch vôi tôi xút. Trong hỗn hợp vôi tôi xút sẽ bao gồm CaO và NaOH.
2. Tính chất vật lý của vôi tôi xút là gì?
- Ca(OH)2 là một chất rắn màu trắng, ít tan trong nước. Khi hoà tan với nước sẽ tạo thành dung dịch canxihiđroxit.
- Nhiệt độ nóng chảy của chất này là 580 độ C (853 độ K).
- Là một chất không mùi, rất dễ bắt cháy
- Phân tử gam là 74,093 g/mol.
3. Phản ứng vôi tôi xút
3.1. Phản ứng Natri axetat + vôi tôi xút
Khi natri axetat (CH3COONa) và vôi tôi xút ( có công thức là Ca(OH)2) được đun nóng với nhau, sẽ có phản ứng xảy ra theo các bước dưới đây:
Bước 1: Natri axetat sẽ nhanh chóng bắt đầu quá trình phân tách thành ion natri Na+ và ion ion axetat (CH3COO-) theo công thức sau:
CH3COONa -> Na+ + CH3COO-
Bước 2: Vôi tôi xút sẽ bắt đầu phân tách thành ion canxi Ca2+ và ion hydroxit OH- theo công thức dưới đây:
Ca(OH)2 -> Ca2+ + 2OH-
Bước 3: Các ion Hydroxit OH- kết hợp với ion axetat CH3COOH tạo thành axetat natri CH3COOH và nước. Công thức phản ứng như sau:
OH- + CH3COO- -> CH3COONa + H2O
Bước 4: Các ion Canxi Ca2+ kết hợp với các ion hydroxit OH- tạo thành (CH3COONa) và nước (H2O) theo phản ứng dưới đây:
Ca2+ + 2OH- -> Ca(OH)2
Kết quả của phản ứng hoá học này chính là tạo được axetat natri CH3COONa và chất kết tủa Ca(OH)2 - tức canxi hydroxit.
3.2. Phản ứng vôi tôi xút với RCOONa
Ảnh 2: Dưới đây là phản ứng của vôi tôi xút với RCOONa
Phản ứng vôi tôi xút tác dụng với RCOONa sẽ thu được sản phẩm là RH (hydrocarbon) và Na2CO3 - cacbonat natri. Phương trình phản ứng của nó như sau:
RCOONa + NaOH -> RH + Na2CO3
Ví dụ chi tiết về phản ứng của vôi tôi xút với RCOONa:
- Với trường hợp R là CH3 - một gốc của axit axetic chúng ta sẽ có phản ứng như sau:
CH3COONa + NaOH -> CH4 + Na2CO3
- Với trường hợp R là C2H5 - tức gốc của 1 axit axetic, phản ứng hoá học sẽ tuân theo phương trình sau:
C2H5COONa + NaOH -> C2H6 + Na2CO3
4. Vôi tôi xút được điều chế như thế nào?
Thông thường, người ta sẽ điều chế Ca(OH)2 bằng cách lấy đá vôi bỏ vào lò nung để có được vôi sống. Công thức phản ứng như sau:
CaCO3 → CaO + CO2 ( Nhiệt độ cao)
Sau đó, thả vôi sống có được vào trong nước. Như vậy là đã có được thành phẩm vôi tôi xút.
CaO + H2O → Ca(OH)2
5. Ứng dụng của vôi tôi xút
5.1. Ứng dụng trong việc xử lý nước thải
Nguyên nhân là do vôi tôi xút có tác động loại bỏ một phần các hạt nhỏ, không kết tủa trong nước. Nó đem lại nhiều lợi ích khi giúp tiết kiệm chi phí, không gây nhiều tác hại cho môi trường, con người, ngay cả những người lao động làm việc trực tiếp với vôi tôi xút.
5.2. Ứng dụng của vôi tôi xút trong ngành xây dựng
Một trong những ứng dụng phổ biến nhất của nó chính là làm vôi vữa trong ngành xây dựng. Khi cho vôi trộn với nước, sẽ có được một hỗn hợp hồ dẻo với khả năng kết dính cao. Từ đó giúp kết dính gạch trong các công trình.
5.3. Sử dụng vôi tôi xút trong lọc dầu
Nhờ đặc tính có thể tạo kết tủa, vôi tôi xút được ứng dụng rất nhiều trong việc loại bỏ các tạp chất có trong thành phần của dầu. Từ đó, giúp có được thành phẩm là những loại dầu tinh khiết, không có lẫn các tạp chất.
Ngoài ra, Ca(OH)2 cũng được dùng để sản xuất nhiều chất phụ gia cho các loại dầu thô. Nổi bật có thể kể đến như alkyl silicates, sulphate, fanatic…
5.4. Vôi tôi xút ứng dụng trong ngành công nghiệp da
Ca(OH)2 được dùng trong ngành da vì lượng axit chứa trong da khá nhiều. Và Ca(OH)2 sẽ giúp trung hòa lượng axit đó để đảm bảo da được bền đẹp, không còn mùi khó chịu.
5.5. Ứng dụng vôi tôi xút trong ngành thuỷ sản
Vôi tôi xút được người nuôi trồng thuỷ sản chính là giúp khử mùi, làm kết tủa các chất bẩn có trong nước. Hay đơn giản hơn là sử dụng để làm cân bằng độ pH, xử lý nguồn nước khi bắt đầu nuôi trồng.
Hình 3: Ứng dụng trong nuôi trồng thủy sản
Như vậy, Vietchem đã cùng bạn tìm hiểu về vôi tôi xút cũng như những ứng dụng nổi bật nhất của nó. Hy vọng bài viết này hữu ích đối với bạn. Nếu có bất kỳ điều gì băn khoăn, đừng ngại gọi ngay cho Vietchem để được tư vấn và hỗ trợ kỹ lưỡng hơn nhé.
